Lịch sử đền Trung Linh, di tích lịch sử văn hóa tỉnh Nam Định
Đền Trung Linh là một công trình tín ngưỡng tồn tại từ rất lâu, đã được tỉnh Nam Định xếp hạng di tích lịch sử của tỉnh năm 2007, tọa lạc tại Làng Trung Linh (hay còn gọi là làng Riềng), xã Đại Thắng, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định, đền thờ các vị thần có công với dân với nước là Linh Sơn đại vương, Uy Lôi đại vương, Đô Hộ Thành Hoàng, và nữ tướng Lê Thị Hoa.
Nằm trên dải đất của làng Trung Linh gồm hai thôn Thượng Linh và Đông Linh, theo ngọc phả Đền Trung Linh do Hàm lâm viện Đông các đại học sĩ thần Nguyễn Bính biên soạn năm thứ nhất Hồng Phúc triều Lê (1572), thôn Thượng Linh do Linh Sơn đại vương và Uy Lôi đại vương, hai vị Tướng của Sơn Tinh khai khẩn và thành lập vào đời Hùng Vương thứ 18 (khoảng 300 năm trước Công Nguyên). Ngày mới khai khẩn, thôn Thượng Linh được hình thành từ năm doi đất với thế đất hình năm con cá, với rất nhiều cây Riềng Đẹp mọc tự nhiên. Cho nên, thôn Thượng Linh còn có tên gọi là đất Ngũ Ngư hay làng Riềng.
Vào năm 34, người con thôn Thượng Linh bà Lê Thị Hoa dựng cờ khởi nghĩa trả mối thù giết chồng với Tô Định và chống quân xâm lược, Thượng Linh trở thành đất lửa với quân giặc. Nhưng cuối cùng, bị quân giặc bao vây, lương thực cạn kiệt, bệnh tật hoành hành, dưới sự chỉ huy của bà Lê Thị Hoa nghĩa quân phải rút khỏi vùng đất Thượng Linh về lập căn cứ tại làng Ngũ Kiên, xã Nga Thiện, Nga Sơn, Thanh Hóa.
Đến năm 40 bà Lê Thị Hoa cùng nghĩa quân tham gia cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng khôi phục nước Nam và trở thành nữ tướng. Cùng thời kỳ này, một người con của thôn Thượng Linh cũng được phong là Đô Hộ Thành Hoàng do có công trong cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng đánh giặc ngoại xâm.
Hiện nay, đền Trung Linh đang bảo lưu một số di vật lịch sử giá trị như bản Ngọc Phả viết năm 1572, sao lại năm 1736, bản gốc của 6 đạo sắc phong của các đời vua, sớm nhất là đạo sắc phong đời Tự Đức 6 (1853).
Tại sân đền có cây Trôi hơn 300 năm tuổi, cao hơn 20m, xanh tốt quanh năm bóng râm che kín sân. Ngày 27 tháng 11 năm 2015, Hội đồng Cây Di sản Việt Nam đã họp, xét duyệt hồ sơ và kết luận cây Trôi tại đền Trung Linh đạt đầy đủ các tiêu chí là Cây Di sản Việt Nam. Nhân dân làng Trung Linh đang phấn khởi chuẩn bị tổ chức “Lễ công nhận Cây Di sản Việt Nam” để đón nhận Quyết định và Bằng công nhận vào ngày hội đền làng 16/12 âm lịch tức ngày thứ hai, 25 tháng 1 năm 2016 dương lịch.
Lễ hội đền Trung Linh được nhân dân tổ chức hằng năm theo nghi thức truyền thống vào ngày 16/12 (âm lịch) là ngày kỵ giỗ của vị thần Đô Hộ Thành Hoàng. Lễ hội nhằm tôn vinh tưởng nhớ các vị thần có công dựng làng, giữ nước và khuyến khích nhân dân chung sức xây dựng quê hương, đất nước giàu mạnh.
Tiến sỹ Đào Văn Giáp
0 Comments